Meditatie is een al duizenden jaren beproefde en telkens verbeterde techniek om het bewustzijn om te schakelen. Wie mediteert, verlaat het gebruikelijke niveau van het wakende bewustzijn en begeeft zich in tot dan toe onverkende gebieden van zijn persoonlijkheid.
Met andere woorden, het bewustzijn wordt tijdens de meditatie tegelijkertijd verbreed, verdiept en verhoogd. Daarom is meditatie niet slechts een andere bewustzijnstoestand, maar ook een ruimere.
De meditatie beslaat alle gebieden van onze persoonlijkheid, ook die welke we tot dan toe niet kenden of wilden kennen.
Meditatie schept nooit iets geheel nieuws, iets utopisch. Het gaat ook niet om zuiver geestelijke gymnastiek of om een ontspannings-
oefening. Meditatie is dat alles – en gaat daar nog ver buiten. Het is geen wonder dat het voor veel mensen moeilijk is de ware betekenis van meditatie te vatten. Intellect, verstand en rationele overwegingen zijn niet toereikend om meditatie te begrijpen.
Ze onttrekt zich aan alle theologische Wie meditatie wil ervaren, moet haar beoefenen. De gebieden waarmee men tijdens meditatie wordt geconfronteerd, reiken voorbij de grenzen van het rationeel begrijpelijke. Wie mediteert, zal onvermijdelijk de schijnbaar zekere grond van zijn materiële wereldbeeld verlaten en erkennen dat er dingen tussen hemel en aarde zijn die hij met zijn verstand niet kan bevatten. Elke poging tot een verklaring is hoogstens een benadering van de ware betekenis van de meditatie. Hier zijn enkele voorbeelden. De natuurkundige en filosoof Carl Friedrich von Weizsacker: Het is het stil worden van de bewuste activiteiten en er meldt zich iets, er wordt zichtbaar wat er altijd al is geweest.
Je wordt door meditatie niet een ander mens, maar degene die je altijd bent geweest. De psycholoog en gestald 33
therapeut Hilarion Petzold: Het is een houding van constante concentratie vol overgave, van zuivere openheid, van het maken van de ketens van het verleden, (…) van de bevrijding tot nieuwe gedaanten van het bewustzijn en tegelijk van het overschrijden van alle afzonderlijke gedaanten.
De soefimeester Pir Vilayat Khan: Het doel is God tot een realiteit te maken en niet naar de bevrijding van de existentiële omstandig- heden te streven. De meditatieleraar Karlfried Graf Durckheim: Meditatie betekent verandering van de mens die overwegend op de wereld gericht is, alleen vanuit zijn eigen aard in de beperkte wereld leeft, tot de nieuwe mens die bewust in zijn wezen verankerd is en deze in zijn kenen, gedaanten en liefdes in de wereld in vrijheid kan laten blijken. Meditatieve toestanden zijn ons allemaal bekend, maar ons moderne leven verdringt ze. Door de prestatiedruk, onze jachtige manier van leven worden we er aan herinnerd dat we ons zelf moeten zoeken, ons midden moeten ervaren. We missen steeds meer het vermogen tot overgave. Stress heeft de plaats van beschouwwelijkheid ingenomen, waarbij zich vaak vanzelf een meditatietoestand voordoet. Daarom hebben we tegenwoordig technieken nodig die ons kunnen helpen de toestand van absolute rust, van passiviteit, van niets doen, van overgave aan het gewoon zo-zijn weer mogelijk maken.